برای تعیین وقت حضوری و قرارداد با وکیل از این بخش استفاده کنید.
انواع عقود در قانون مدنی
انواع عقود در قانون مدنی : پیش از ورود به بحث تعریف مختصری از عقد در قانون مدنی ضروری بنظر می رسد. قانون مدنی عقد را چنین تعریف کرده است: عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد. یعنی دو یا چند اراده برای بوجود آمدن عقد لازم است. همچنین با انعقاد عقد، تعهدی ایجاد می شود.
انواع عقد:
ماده 184 قانون مدنی عقود را اینگونه تقسیم کرده است: • عقود لازم • عقود جائز • عقود خیاری • عقد منجز • عقد معلق البته با توجه به افزایش قرارداد های خصوصی بین اشخاص حقیقی و حقوقی، تقسیم بندی های دیگری نیز به آن اضافه شده است که در ادامه بررسی می شود. مانند عقود معوض و مجانی، عقود معین و غیرمعین، عقود عهدی و تملیکی.
• عقود لازم و جائز:
تعریف عقد لازم: مطابق ماده 185 قانون مدنی عقد لازم عقدی است که هیچیک از طرفیطن بدون رضایت طرف دیگر، حق فسخ ندارد مگر در موارد معینه. تعریف عقد جائز: مطابق ماده 186 قانون مدنی عقد جائز عقدی است که هر یک از طرفین بدون نیاز به توافق طرف دیگر به محض اینکه بخواهد میتواند بصورت یکطرفه عقد را فسخ نماید.
این تقسیم بندی به عقد لازم و جائز از نظر حق فسخ قرارداد بود. عقد ممکن است نسبت به یک طرف لازم و نسبت به طرف دیگر جائز باشد.
عقد خیاری
ماده 188 قانون مدنی عقد خیاری را چنین تعریف کرده است: عقد خیاری آن است که برای طرفین یا یکی از آنها یا برای ثالثی اختیار فسخ باشد. عقد خیاری یکی از تقسیمات عقد لازم است، بدین معنا که، هرگاه عقد لازم را بتوان در اثر شرط خیار منحل کرد، می گویند آن عقد خیاری است.
▪ عقد منجز و معلق
طبق تعریف ماده 189 قانون مدنی: عقد منجز آن است که تاثیر آن بر حسب انشاء موقوف به امر دیگری نباشد و الا معلق خواهد بود. عقد معلق در مرحله انشاء و توافق با سایر عقود تفاوتی ندارد. برعکس، در عقد منجز، التزام دو طرف موکول به هیچ امر دیگری نیست و با توافق به وجود می آید. بطور مثلا اگر ضمن معامله گفته شود، ماشین ام را به تو فروختم به شرط آن که ملکت را به من بفروشی . اگر توافق حاصل شود این عمل بیع معلق است و تملک در آن، زمانی محقق خواهد شد که بیع ملک نیز بین آن دو واقع شود و این عقد معلق می باشد. ▪ عقد معوض و مجانی عقود از نظر عوضین به عقود معوض و مجانی تقسیم می شوند. عقودی که بر حسب طبیعت خود دارای دو مورد است و هر یک از دو طرف، در برابر مالی که می دهد یا دینی که به عهده می گیرد، مال یا تعهد دیگری را برای خود تحصیل می کند، معوض می نامند. در عقد مجانی، یک یا چند شخص در مقابل یک یا چند تن دیگر تعهد بر امری می کنند یا مالی را به رایگان می دهند، بدون اینکه برای آنان التزام ایجاد شود. مانند هبه مجانی، صلح
▪ عقد معین و نامعین
عقد معین عقدی است که در قانون عنوان معین دارد و قانونگذار، به لحاظ اهمیت و کثرت استعمال در عرف، شرایط و آثار آن را معین کرده است. و عقودی که در قانون عنوان و صورت خاص ندارد و شرایط و آثار آن بر طبق قواعد عمومی تعیین می شود، عقود نامعین یا غیر معین است. ▪
عقد تملیکی و عهدی
عقود از نظر موضوع و تعهد طرفین به عهدی و تملیکی تقسیم می شوند. عقدی را که نتیجه مستقیم آن انتقال مالکیت یا حق عینی جزئی تر است عقد تملیکی نامیده می شود. مانند بیع، اجاره... عقد عهدی همانگونه که از اسمش روشن است عقدی است که نتیجه آن ایجاد یا انتقال یا سقوط تعهد باشد. مانند وصیت
• عقود تشریفانی و رضایی
عقد رضایی : قراردادی است که بدون هیچ اقدام و تشریفات خاصی صورت می گیرد. صرفا توافق و رضایت طرفین معامله بر اجرای عقد کافی است. مثال: تنها در قبال خرید اجناس از مغازه با پرداخت وجه جنس، معامله انجام می شود. عقد تشریفاتی : قراردادی است که برخلاف عقد رضایی، علاوه بر توافق و رضایت طرفین معامله، بستن قراردادی رسمی و قانونی بین طرفین معامله الزامی است. در واقع این نوع عقد، نیازمند تشریفات خاصی است که رعایت آنها ضروری است. مثال: خرید و فروش اموال غیر منقول(اموالی که نتوان آن را از جایی به جای دیگر انتقال داد. برای مثال املاک)
منبع: وب وکیل