تعدد جرم چیست؟

تعدد جرم چیست؟

تعدد جرم به وضعیتی گفته می شود که شخصی مرتکب چند جرم شده و بابت هیچیک نیز محاکمه نشده است. خواه بعلت متواری بودن متهم خواه به جهات دیگری که جرم کشف نشده باشد. خواه جرم های متعدد همزمان اتفاق افتاده باشد و خواه با فاصله زمانی کوتاه و حتی طولانی.
تفاوت تعدد جرم با تکرار جرم در اینست که در تکرار جرم مرتکب پس از محاکمه یا محازات مجددا مرتکب آن جرم شده اما در تعدد پیش از محاکمه و صدورحکم قطعی جرایم مشابه یا غیر مشابه انجام داده است.

انواع تعدد جرم :
تعدد جرم در جرایم تعزیری به دو دسته تقسیم می شود:
1- تعدد مادی
2- تعدد معنوی
1- تعدد مادی یا واقعی وقتی است که شخصی در زمان های مختلف مرتکب چند جرم شده است و در خصوص هیچ کدام نیز محاکمه نشده و حکم قطعی در مورد او صادر نشده است. تعدد مادی خود در دو حالت ممکن است صورت گیرد:
1-1- تعدد مادی تا سه جرم
2-1- تعدد مادی ببیش از سه جرم
2- تعدد معنوی یا اعتباری زمانیست که شخصی با یک عمل واحد مرتکب جرمی می شود که دو یا چند عنوان مجرمانه می تواند داشته باشد. مثلا کسیکه با استفاده از سند مجعول اقدام به کلاهبرداری نماید. با یک عمل که همانا استفاده از سند مجعول است توانسته جلب اعتماد نموده و مال دیگری را ببرد.

مجازات مجرم در صورت تعدد جرم
مجازات تعدد معنوی :
ماده 131 قانون مجازات اسلامی به تعریف تعدد معنوی و مجازات آن پرداخته است:
«در جرائم موجب تعزیر هرگاه رفتار واحد، دارای عناوین مجرمانه متعدد باشد، مرتکب به مجازات اشد محکوم می‌شود.»
مجازات تعدد مادی :
ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی در تعدد جرائم تعزیری و اجرای مجازات به ‌شرح زیر است:
الف- هرگاه جرائم ارتکابی مختلف نباشد، فقط یک مجازات تعیین می‌شود و در این صورت، دادگاه می‌تواند مطابق ضوابط مقرر در این ماده که برای تعدّد جرائم مختلف ذکر شده، مجازات را تشدید کند.
ب - در مورد جرائم مختلف، هرگاه جرائم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد، حداقل مجازات هر یک از آن جرائم بیشتر از میانگین حداقل و حداکثر مجازات مقرر قانونی است.
پ - چنانچه جرائم ارتکابی مختلف، بیش از سه جرم باشد، مجازات هر یک، حداکثر مجازات قانونی آن جرم است. در این صورت دادگاه می‌تواند مجازات هر یک را بیشتر از حداکثر مجازات مقرر قانونی تا یک چهارم آن تعیین کند.
ت - در تعدد جرائم درجه هفت و درجه هشت با یکدیگر، حسب مورد مطابق مقررات این ماده اقدام می‌شود و جمع جرائم درجه هفت و درجه هشت با درجه شش و بالاتر سبب تشدید مجازات جرائم اخیر نمی‌شود. در جمع این جرائم با جرائم درجه شش و بالاتر، به طور جداگانه برای جرائم درجه هفت و درجه هشت مطابق این ماده تعیین مجازات می‌شود و در هر صورت مجازات اشد قابل اجراء است.
ث - در هر یک از بندهای فوق، فقط مجازات اَشد مندرج در دادنامه قابل اجراء است و اگر مجازات اَشد به یکی از علل قانونی تقلیل یابد یا تبدیل شود یا به موجبی از قبیل گذشت شاکی خصوصی، نسخ مجازات قانونی یا مرور زمان غیرقابل ‌اجراء گردد، مجازات اَشد بعدی اجراء می ‌شود و در این صورت میزان مجازات اجراء شده قبلی در اجرای مجازات اَشد بعدی محاسبه می‌شود. آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات و عفو در حکم اجراء است.
ج - در هر مورد که مجازات قانونی فاقد حداقل یا ثابت باشد، اگر جرائم ارتکابی بیش از سه جرم نباشد دادگاه می‌تواند تا یک ششم و اگر بیش از سه جرم باشد تا یک چهارم به اصل آن اضافه کند.
چ - در صورتی که در جرائم تعزیری، از رفتار مجرمانه واحد، نتایج مجرمانه متعدد حاصل شود، مرتکب به مجازات جرم اَشد محکوم می‌شود.
ح - هرگاه در قانون برای جرمی یکی از مصادیق مجازات‌های مندرج در مواد (۲۳) یا (۲۶) این قانون به عنوان مجازات اصلی مقرر شده باشد، آن مجازات در هر صورت اجراء می‌شود، حتی اگر مربوط به مجازات غیراَشد باشد. همچنین اگر مجازات اَشد وفق ماده (۲۵) این قانون، فاقد آثار تبعی و مجازات خفیف تر دارای آثار تبعی باشد، علاوه بر مجازات اصلی اَشد، مجازات تبعی مزبور نیز اجراء می‌شود.
خ - در تعدد جرم در صورت وجود جهات تخفیف مجازات برای هر یک از جرائم، مطابق مواد (۳۷) و (۳۸) این قانون اقدام می‌شود.
د - در صورتی که مجموع جرائم ارتکابی در قانون عنوان مجرمانه خاصی داشته باشد، مقررات تعدّد جرم اِعمال نمی شود و مرتکب به مجازات مقرر در قانون محکوم می‌شود.
(لازم به ذکر است تبصره های یک تا چهار این ماده به موجب ماده 12 قانون کاهش مجازات حبس منسوخ گردیده است.)

مقررات تکرار جرم در جرایم مواد مخدر:
بر اساس رای وحدت رویه شماره ۷۳۸ مورخ ۱۳۹۳/۱۰/۳۰ ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با توجه به آمره بودن آن، در جرایم مواد مخدر نیز حاکم بوده و در تعیین مجازات برای مرتکبین اینگونه جرایم، در صورت تعدد بزه‌های ارتکابی لازم‌الرعایه است.
مجازات تعدد جرم حدی:
حکم تعدد جرم در حدود و قصاص و دیات با تعزیرات متفاوت است و در ابواب مختص به هر کدام ذکر شده است. به عنوان مثال اگر کسی مرتکب چند فقره زنا –پیش از اجرای حد– شود و مطابق ماده ۸۹ ق. م. ا در صورتی که مجازات‌ها از یک نوع باشد موجب تکرار حد نمی‌شود؛ اما اگر مجازات‌ها از یک نوع نباشند مانند آن‌که بعضی از آن‌ها موجب جلد بوده و بعضی دیگر موجب رجم باشد، قبل از رجم زانی حد جلد بر او جاری می‌شود.
منبع: وب وکیل