معاون جرم و مجازات او

معاون جرم و مجازات او

معاون جرم کیست

معاونت در لغت به معنای کمک و یاری کردن به دیگری است. اصطلاح حقوقی معاون نیز از همین معنا گرفته شده و به کسی گفته می شود که بدون دخالت در عملیات اجرایی جرم به گونه ای مثل تشویق و ترغیب یا حتی تهدید و گاهی با فراهم کردن وسایل اجرای عمل محرمانه به مجرم کمک کند بدون اینکه خود مستقیما در عملیات مجرمانه دخالت کند و این تفاوت اصلی معاون جرم با شریک جرم است.
در نوشته دیگری در مورد شریک جرم صحبت شده که در سایت موجود است.
ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مورد اشاره قرار گرفته است . این ماده مقرر می دارد:
اشخاص زیر معاون جرم محسوب می شوند
الف- هرکس، دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع، یا تحریک به ارتکاب جرم کند یا با دسیسه یا فریب یا سوءاستفاده از قدرت، موجب وقوع جرم گردد.
ب- هرکس وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریق ارتکاب جرم را به مرتکب ارائه دهد.
پ- هرکس وقوع جرم را تسهیل کند.
تبصره- برای تحقق این جرم، وحدت قصد و تقدم یا اقتران زمانی بین رفتار معاون و مرتکب جرم شرط است. چنانچه فاعل اصلی جرم، جرمی شدیدتر از آنچه مقصود معاون بوده است مرتکب شود، معاون به مجازات معاونت در جرم خفیف تر محکوم می‌شود.

شرایط تحقق معاونت در جرم:
- مجرمانه بودن عمل ارتکابی. برای اینکه شخصی بعنوان معاون جرم محاکمه شود باید عمل وی معاونت در عمل مجرمانه باشد. یعنی تشویق یا تطمیع مباشر جرم زمانی معنا پیدا می کند که مباشر قصد عمل مجرمانه ای را داشته باشد. بنابراین اگر کسی دیگری را تشویق به عملی که مطابق قانون جرم نیست کند، عمل وی معاونت درجرم نیست.
- وحدت قصد معاون با مباشر جرم. معاون جرم می بایست در عمل مجرمانه و نتیجه آن با مباشر جرم قصد مشترکی داشته باشد تا کمک وی به مرتکبی مصداق معاونت داشته باشد. بنابراین اگر کسی بدون اطلاع از قصد مباشر جرم به وی کمکی برساند معاونت محقق نشده است. بطور مثال کسی از دیگری کمک می گیرد که مالی را به مقصدی برساند و شخص بدون اینکه از دزدی بودن مال اطلاع داشته باشد به وی کمک کند عمل وی معاونت نبوده و فاقد مجازات خواهد بود.
- تقارن زمانی یا تقدم زمانی عمل معاون نسبت به عمل مباشر جرم لازم است. بطور مثال شخصی دیگری را تشویق و ترغیب به دعوا و ضرب و جرج با دیگری می کند و مباشر پس از صحبت های او ترغیب به دعوا شده. اما اگر بعد از دعوای صورت گرفته معاون به تشویق وی پرداخته و عمل او را تایید کند عمل معاونت اتفاق نیفتاده است.
- عمل معاون در ارتکاب جرم موثر واقع شده باشد. یعنی برای اینکه شخصی بعنون معاون جرم قابل مجازات باشد حتما باید عمل وی در ارتکاب جرم توسط مباشر موثر واقع شده و نقش موثری در ایجاد عمل مجرمانه و تحقق جرم داشته باشد. مثلا اگر کسی دیگری را تشویق به قتل نماید ولی شخص مذکور اقدامی در خصوص قتل یا شروع به قتل نکند صرف تشویق شخص عنوان معاونت ندارد.
- اصولا معاونت بصورت فعل مثبت محقق می شود. برخلاف مشارکت در جرم که هم بصورت فعل و هم ترک فعل ممکن بود معاونت عموما بصورت فعل مثبت میسر است و بصورت ترک فعل نمی تواند باشد. البته در برخی موارد معاونت می تواند بصورت ترک فعل صورت گیرد. مانند اطلاع از قصد هواپیماربایی و عدم اطلاع رسانی. یا عدم اطلاع رسانی در مورد برخورد با موارد مشکوک به پولشویی و کمک به تروریست.
- معاونت در شروع جرم معمولا مصداق ندارد. یعنیدر شروع به جرمی که منجر به نتیجه مجرمانه نشده و شروع به آن هم در قانون مجازاتی نداشته باشد، معاون هم مجازاتی ندارد مگر اینکه عمل معاون به تنهایی و مستقل از عمل مباشر قانونا جرم باشد.
- معاونت در خودکشی به خودی خود جرم نیست زیرا عمل خودکشی در قانون مجازات ایران بعنوان جرم شناخته نشده است. اما اگر شخصی به هر دلیلی دیگران را به خودکشی یا دیگرکشی ترغیب نماید؛ به دلیل انجام عمل خلاف عقل و شرع مجازات خواهد شد.

مجازات معاون جرم:
مجازات معاونت در جرم در ماده 127 قانون مجارات اسلامی بدین شرح آمده است:« در صورتی که در شرع یا قانون، مجازات دیگری برای معاون تعیین نشده باشد، مجازات وی به شرح زیر است:
الف- در جرائمی که مجازات قانونی آن ها سلب حیات یا حبس دائم است،«حبس تعزیری درجه دو یا سه»
ب- در سرقت حدی و قطع عمدی عضو، «حبس تعزیری درجه پنج یا شش»
پ- در جرائمی که مجازات قانونی آن ها شلاق حدی است «سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش»
ت- در جرائم موجب تعزیر یک تا دو درجه پایین تر از مجازات جرم ارتکابی
تبصره ۱- در مورد بند(ت) این ماده مجازات معاون از نوع مجازات قانونی جرایم ارتکابی است مگر در مورد مصادره اموال، انفصال دائم و انتشار حکم محکومیت که مجازات معاون به ترتیب جزای نقدی درجه چهار، شش و هفت است.
تبصره ۲- در صورتی که به هر علت قصاص نفس یا عضو اجراء نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم، مطابق بند(ت) این ماده اعمال می شود.
نکات معاونت در جرم معاون جرم کیست
1- اگر فردی از یک نابالغ برای ارتکاب جرم استفاده کند، به حداکثر مجازات قانونی آن جرم محکوم می گردد. فرض کنید الف با استفاده از کودک نابالغ خود مرتکب جرم تکدی گری می شود. مجازات جرم تکدی گری حبس از یک تا سه ماه است. در این مثال، چون الف از کودک نابالغ خود استفاده کرده است، به حداکثر مجازات محکوم می شود.
2- اگر فردی در رفتار مجرمانه فرد نابالغ معاونت و همکاری نماید، به حداکثر مجازات معاونت محکوم می شود. فرض کنید الف کودکی نابالغ است که مرتکب جرم سرقت از طریق کیف زنی موضوع ماده 657 قانون مجازات اسلامی شده است. مجازات چنین جرمی حبس از یک تا 5 سال و تا 74 ضربه شلاق است. معاون در این مثال به حداکثر مجازات یعنی 5 سال حبس محکوم می گردد. م
منبع: وب وکیل