شروع به جرم چیست؟ مجازات آن چیست؟

شروع به جرم یعنی چه

آیا شروع به جرم مجازات دارد؟
مجازات شروع به جرم
اگر کسی با قصد جرم عملیاتی را شروع کند اما جرم را انجام ندهد و نتیجه جرم حاصل نشود چه حکمی دارد؟
اصولا حاصل هر جرمی می تواند شکستن هنجارهای اجتماعی و تجاوز به حقوق عمومی یا خصوصی باشد. بعضا جرایم بعد حکومتی نیز دارد. بنابراین بر اساس نحوه و شدت جرم برای آن مجازاتی تعیین شده است. اما شروع به جرم وقتی اتفاق می افتد که شخص، عملیات اجرایی جرم را شروع کرده اما نیمه مانده و جرم واقع نشده است.
شروع به جرم چیست و چه مجازاتی دارد؟
قانونگذار در قانون مصوب 1392 با کمی تغییر نسبت به قانون سابق در ماده ۱۲۲ در خصوص شروع به جرم بیان داشته: «هر کس قصد ارتکاب جرمی کرده و شروع به اجرای آن نماید، لکن به واسطه عامل خارج از اراده او قصدش معلق بماند، به شرح زیر مجازات می شود:
الف- در جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات، حبس دائم یا حبس تعزیری درجه یک تا سه است به حبس تعزیری درجه چهار
ب- در جرائمی که مجازات قانونی آنها قطع عضو یا حبس تعزیری درجه چهار است به حبس تعزیری درجه پنج
پ- در جرائمی که مجازات قانونی آنها شلاق حدی یا حبس تعزیری درجه پنج است به حبس تعزیری یا شلاق یا جزای نقدی درجه شش
تبصره- هرگاه رفتار ارتکابی، ارتباط مستقیم با ارتکاب جرم داشته، لکن به جهات مادی که مرتکب از آنها بی اطلاع بوده وقوع جرم غیرممکن باشد، اقدام انجام شده در حکم شروع به جرم است.
با تعریف ماده 122 شرایط تحقق شروع به جرم بشرح ذیل است:
1- قصد ارتکاب جرم: شخص باید قصد انجام جرم معینی را داشته باشد. بنابراین اگر شخص بدون قصد انجام جرم خاص، شروع به عملیات اولیه نماید شروع به جرم مصداق پیدا نمی کند.
2- وارد عملیات اجرایی شود و مقدمات اجرایی را شروع نماید. صرف تهیه مقدمات بعنوان شروع به جرم تلقی نمی شود. بلکه باید به قصد انجام جرم وارد عملیات اجرایی شده باشد. بطور مثال کسیکه به قصد سرقت، اقدام به تهیه نردبان می کند تا این مرحله شروع به جرم مصداق ندارد. اما اگر نردبان را به محل مورد نظر آورده و شروع به عملیات کند ولی به واسطه آمدن همسایه یا صاحب خانه یا شکستن نردبان متوقف شود، در این صورت شروع به جرم محقق شده است.
3- بوسیله عاملی بیرونی، اجرای عملیات متوقف شده و جرم محقق نشود. لازم است عاملی بیرونی و بدون اراده شخص مانع اجرای جرم شود. مثلا شخص برای سرقت اقدام به تهیه نردبان و حمل آن تا محل مورد نظر می کند اما با شکستن نردبان قادر به انجام سرقت نمی شود.
بعبارت دیگر بنا به تصریح ماده 124 قانون مجازات اسلامی، اگر شخص شروع به جرمی کند و با قصد و اراده خود آن را نیمه کاره رها کند، مرتکب جرم نشده مگر اینکه آن مقدار کار انجام شده خود عنوان مجرمانه ای داشته باشد که به مجازات آن محکوم می شود.

تفاوت قانون مصوب 1392 با قانون سابق در شروع به جرم:
مقنن در قانون سابق بیان کرده بود که: “هر کس قصد ارتکاب جرمی کند و شروع به اجرای آن نماید لیکن جرم منظور واقع نشود به هر دلیلی چنانچه اقدامات انجام گرفته دارای عنوان مجرمانه مستقل باشد به مجازات همان جرم محکوم می شود”.
همان طور که مشاهده می کنیم در قانون فعلی اصل بر “جرم بودن شروع به جرم” است. اما در قانون قبلی شروع به جرم جرم نبود مگر در مواردی که عنوان مستقل مجرمانه داشته باشد. به نظر می رسد مقنن سخت گیری بیشتری در قانون جدید به کار بسته است.
منبع: وب وکیل