چک صیادی ثبت شده فاقد امضا صادرکننده چه حکمی دارد؟

چک صیادی ثبت شده فاقد امضا صادرکننده چه حکمی دارد؟

قانون چک با ارائه چک های جدید صیادی دچار تغییراتی شد از جمله لزوم ثبت این چکها در سامانه مربوطه که عدم ثبت آن باعث خروچ چک از شرایط حاکم بر اسناد تجاری میشد.
اما جا دارد در خصوص اهمیت همیشگی امضا نیز صحبت شود. یعنی اگر چک صیادی در سامانه مربوطه ثبت شده باشد اما صاحب حساب مدعی شود چک را امضا نکرده است اعتبار این چک چه وضعیتی دارد؟
طبعا اعتبار چک نیز مانند هر نوشته دیگری منوط به امضا صاحب حساب است.بنابراین اگر چکی توسط صادرکننده امضا نشده باشد حتی در صورت تایید و ثبت در سامانه که ممکن است توسط اشخاص دیگری اتفاق افتاده باشد، فاقد اعتبار خواهد بود. در این خصوص به نمونه ای از دادنامه های دادگاه های بدوی و تجدیدنظر می پردازیم:
لازم بذکر است دادگاه بدوی ادعای خواهان را که مدعی بود چک را امضا نکرده بنابراین مسئولیتی در قبال دارنده ندارد نپذیرفت اما دادگاه تجدیدنظر ضمن نقض دادنامه بدوی، رای به بطلان اجراییه صادر نمود.
دادنامه دادگاه بدوی :
درخصوص دادخواست آقای … فرزند … با وکالت خانم … به طرفیت آقای … فرزند … به خواسته صدور حکم مبنی بر ابطال اجرائیه به شماره ۱۴۰۱۲۲۴۲۰۰۰۰۰۳۲۷۳۱ مورخه ۲۸-۰۱-۱۴۰۱ این دادگاه خصوص یک فقره چک صیادی به مبلغ ۱۵۳.۰۰۰.۰۰۰ تومان و دستور موقت مبنی بر جلوگیری از ادامه عملیات اجرایی، مخلص ادعای خواهان اینکه همسر وی بدون اذن مبادرت به برداشتن چک امضاء شده از منزل و تحویل آن به خوانده نموده است، از طرفی معامله ی بین ایشان در خصوص مواد مخدر بوده و باطل می باشد، لذا استدعای صدور حکم به شرح خواسته را دارد. خوانده با رد ادعای خواهان تقاضای رد خواسته را نموده است، دادگاه با توجه به محتویات پرونده و استماع اظهارات طرفین، نظر به اینکه صدور چک صیادی مستلزم ثبت آن توسط دارنده دسته چک در سامانه می باشد و این امر با استفاده از شماره تلفن اعلامی به بانک که متعلق به صاحب حساب است انجام می شود. لذا دادگاه ادعای اول خواهان را مقرون به واقع نمی داند و با توجه به وجود رابطه زوجیت، ولو این اقدامات توسط زوجه وی انجام شده باشد بدون تردید بدون اطلاع و اذن خواهان نبوده است. در خصوص ادعایی اینکه خوانده وجهی به مبلغ چک در اختیار همسر وی قرار داده است تا وی مبادرت به خرید تریاک و تحویل آن به خوانده نماید، صرف نظر از اینکه این ادعا مبتنی بر دلیل نیست، نافی لزوم استرداد وجه نمی باشد چرا که در معاملات باطل، بطلان سبب انتقال مال به طرفین معامله نمی شود و در این معاملات هر یک از طرفین باید وجهی را که از طرف دیگر اخذ نموده است استرداد نماید، با توجه به اینکه خواهان با تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به مدیونیت خود را مورد پذیرش قرار داده است، پس من الحیث المجموع وجود چک در ید دارنده آن دلالت بر اشتغال ذمه صادرکننده می نماید و بر این اساس دعوی خواهان موجه و در خور پذیرش نیست.
این رای ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدیدنظر خواهی در دادگاه تجدیدنظر استان است.
رئیس شعبه دوم دادگاه محترم عمومی حقوقی شهرستان …

دادنامه قطعی دادگاه تجدیدنظر استان :
در خصوص تجدیدنظر خواهی آقای … فرزند … با وکالت خانم … به طرفیت آقای … فرزند … نسبت به دادنامه شماره ۸۷۲۵-۱۴۰۱ مورخ ۲۴-۰۶-۱۴۰۱ صادره از شعبه دوم دادگاه محترم عمومی حقوقی شهرستان … در پرونده کلاسه ۰۱۰۰۶۷۱ که به موجب آن در خصوص دعوی نخستین تجدیدنظر خواه بخواسته ابطال اجرائیه شماره ۳۲۷۳۱-۱۴۰۱ مورخ ۲۸-۰۱-۱۴۰۱ موضوع یک برگ چک صیادی به مبلغ ۱۵۳/۰۰۰/۰۰۰ تومان و دستور موقت با این استدلال که چک صیادی بوده و از شماره تلفن همراه خواهان در سامانه صیاد ثبت شده و بدون اذن خواهان نبوده و هر چند این عمل را همسر خواهان (خانم …) انجام داده باشد بدون اذن نبوده و رابطه زوجیت دارند و ادعای انجام معامله مواد مخدر فاقد دلیل است در نهایت حکم بر بطلان دعوا و قرار رد دستور موقت صادر کرده است. این دادگاه پس از بررسی اوراق و محتویات پرونده اعتراض را وارد میداند زیرا به دلالت نظر هیات کارشناسان امضاء و مندرجات دست نویس چک موضوع دعوا قابل انتساب به آقای … نیست، بلکه توسط همسرش خانم … نوشته و امضاء شده است و تعهدی دلالت بر پرداخت وجه چک از سوی تجدیدنظر خواه وجود ندارد و چنانچه نوشته ای فاقد امضاء منتسب به صادرکننده باشد مطابق مفهوم مخالف ماده ۱۳۰۱ قانون مدنی به ضرر او قابلیت استناد ندارد لذا به استناد مواد ۳۴۸ و ۳۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض و حکم بر ابطال بطلان اجرائیه فوق الذکر صادر می گردد. رای صادره حضوری و قطعی است.

رئیس شعبه یازدهم دادگاه تجدیدنظر استان قزوین
منبع: وب وکیل