رحم جایگزین یا رحم اجاره ای

رحم جایگزین یا رحم اجاره ای
منظور از رحم جایگزین چیست و چه مقرراتی بر آن حاکم است
رحم جایگزین یکی از مسائل سال های اخیر جامعه است. چرا که با پیشرفت علم و تجویز قانون مبنی بر امکان استفاده از رحم شخص ثالث برای نگهداری و بدنیا آوردن فرزند است یعنی شخصی غیر از مادر اصلی که جنین از تخمک وی می باشد
این موضوع در شرایطی مطرح است که خانمی بدلایل مختلف امکان نگهداری و پرورش جنین خود را در رحم خود ندارد و از سوی دیگر زوجین که تمایل به داشتن فرزندی از خود دارند برای حل این مشکل به دنبال راه حل های قانونی و پزشکی هستند.
دانش پزشکی برای این موضوع، راهکاری علمی، بنام رحم جایگزین یا رحم اجاره ای را دارد. فرزند حاصل از این روش با توجه به اینکه از مادر و پدر اصلی خود بوده طبعا به آنها تعلق دارد اما سوال این است که در زمان در ثبت نام فرزند به نام مادری که وی را بدنیا آورده یا مادری که مدعی است فرزند در اصل حاصل از وی می باشد، تکلیف بیمارستان چیست؟
و اصولا اگر اختلافی پیش بیاید و مادر اصلی چگونه باید موضوع را اثبات نماید.
برای حل این بخش از مشکل نیز دانش حقوق راه حلی ارائه می کند و آن تنظیم قرارداد بین طرفین است.

چه مشکلاتی در این پروسه قابلیت بررسی و پیش بینی دارد؟


- ممکن است در مدت نه ماه نگهداری جنین ، در قلب شخص حامل علاقه ای نسبت به فرزند پیش بیاید و از تحویل دادن وی به خانواده اصلی خودداری نماید.
- ممکن است بدلیل مشکلات مختلفی خانواده اصلی از تحویل فرزند منصرف یا حتی ناتوان گردند. مثال بارز این موضوع فوت یکی از والدین فرزند یا جدایی آنان از یکدیگر است
- احتماال انتقال بیماری های مسری و عفونی از مادر جایگزین به فرزند
- احتمال ارتباط جنسی مادر جایگزین با همسر خود و اختلال در فرزند در رحم
- احتمال خستگی و استفاده از روش ها و داروهایی برای زایمان زودتر از موعد و بروز مشکلات برای نوزاد

قانون مرتبط با رحم جایگزین :
هرچند هنوز قانون مشخصی اختصاصا در این زمینه وضع نشده است اما با توجه به اینکه با تجویز مراجع دینی حدود یک دهه از این روش استفاده می شود، از نظر قانونی نیز استناد به قانون اهدا جنین و ماده 10 قانون مدنی راهگشای موضوع بوده اند.

برای کاندید شدن رحم اجاره ای چه شرایطی لازم است؟
عملا شرایط زیر برای فرد حامل بررسی می شود:
داشتن سن بین20 تا 35 سال
داشتن حداقل یک فرزند سالم است
نداشتن سابقه سقط جنین، زایمان زودرس، فشار خون و دیابت
همچنین نداشتن هیچ گونه مشکل جسمی و روحی یا بیماری زمینه ای در فرد حامل
عدم استفاده از داروهای خاص
و در نهایت عدم مصرف سیگار و الکل

مراحلی که بایستی برای استفاده از رحم اجاره ای طی شود:
انجام معاینات پزشکی :هر سه فرد ( پدر ، مادر ، فرد حامل ) با مراجعه به متخصصین از لحاظ پزشکی بررسی شوند که شامل آزمایشات و بررسی های ژنتیکی و سونوگرافی و… می باشد
بررسی مسائل امور حقوقی جهت مشخص شدن باید ها و نباید ها در دوران بارداری برای والدین و فرد حامل
بررسی توسط کمیته رحم اجاره ای: اصولا اقدامات درمانی و حقوقی انجام شده را ارزیابی می نمایند.
انجام روش های کمک باروری همچون IVF
مراقبت های دوران بارداری: بایستی تمامی مراقبت ها و غربالگری هایی که فرد عادی در دوران بارداری انجام می دهد فرد حامل نیز به هنگام استفاده از این روش انجام دهد
زایمان: پس از زایمان، امور حقوقی مربوطه انجام می گیرد و جنین به پدر و مادر ژنتیکی تحویل داده می شود.

قرارداد اجاره رحم جایگزین :
سوال اینست که برای رحم اجاره ای از چه قرارداد هایی استفاده می شود؟
معمولا ماده 10 قانون مدنی هرگونه توافق اشخاص را تا جایی که مخالف صریح قوانین نباشد پوشش می دهد.
در رویه موجود قراردادهای از پیش تنظیم شده ای وجود دارد اما توصیه می شود مانند هر قرارداد دیگری برای در برگرفتن کلیه خواسته ها و انتظارات طرفین، با مشاوره وکلای دادگستری و ترجیحا از طریق آنان نسبت به تنظیم قرارداد شخصی خود اقدام نمایید.

حقوق فرد اجاره دهنده رحم پس از تولد نوزاد چیست؟

فرد اجاره دهنده رحم هیچ گونه رابطه ژنتیکی با نوزاد متولد شده ندارد و مادر وی نیز محسوب نمی شود (هرچند برخی نظریه پردازان معتقدند شخص مذکور مادر رضاعی طفل محسوب می شود) در نتیجه پس از تولد نوزاد، این شخص هیچ گونه حقی بر وی نخواهد داشت و بلافاصله پس از تولد باید نوزاد را در اختیار پدر و مادر واقعی قرار دهد. شخص اجاره دهنده رحم حق ملاقات با نوزاد را نیز نخواهد داشت و در صورت اقدام قانونی نیز دادگاه این حق را به وی نخواهد داد مگر اینکه پدر و مادر واقعی چنین اجازه ای را بدهند که البته به دلیل بروز مشکلات در آینده این امر بعید به نظر می رسد
آیا شخص ثالث (حامل) مستحق پرداخت نفقه است؟

نفقه با عقد نکاح دائم به وجود می آبد. در حالی که بین مرد و بانوی حامل هیچ گونه رابطه زوجیتی وجود ندارد. بنابراین پدر جنین تکلیفی در پرداخت نفقه به شخص حامل ندارد اما نفقه فرزند به عهده پدر است بنابراین اگر نفقه ای از سوی مرد پرداخت گردد مربوط به طفل است نه حامل جنین.

شناسنامه نوزاد چگونه و به اسم چه کسی صادر خواهد شد؟

رویه بر این است که طرفین قرارداد یعنی پدر و مادر واقعی و فرد اجاره دهنده رحم، قبل از تولد نوزاد به بیمارستانی که قرار است نوزاد در آن متولد شود مراجعه کرده و با ارائه قرارداد خود، مسئولین آنجا را در جریان می گذارند. در این حالت به هنگام تولد طفل، نام مادر واقعی در گواهی تولد قید می شود و پدر و مادر واقعی برای گرفتن شناسنامه نوزاد از ثبت احوال، با مشکل مواجه نخواهند شد.
منبع: وب وکیل