برای تعیین وقت حضوری و قرارداد با وکیل از این بخش استفاده کنید.
اعتراض به نظریه پزشکی قانونی
آیا امکان اعتراض به نظریه پزشکی قانونی وجود دارد؟ معمولا در پزشکی قانونی به دو دسته کلی از موضوعات قضایی رسیدگی و ارائه نظریه های صورت میگیرد. دسته اول معایناتی است که زیر نظر پزشکی قانونی جهت تشخیص کیفیت و میزان صدمات بدنی وارده (اعم از جراحت یا ضربه) یا جهت تشکیل پرونده شخصیت افراد (مثل معاینات روانی یا معاینه بکارت) انجام می شود و تشخیص این معاینات بالینی حسب درخواست به مراجع قضایی ارسال می شود. دسته دوم، نظریات تخصصی پزشکی است که توسط پزشکی قانونی جهت تعیین قصور صورت گرفته و تشخیص مقصر تنظیم می شود (مثلا در حوادث محیط کار یا در تعیین قصور و تقصیر پزشک و کادرهای درمانی). هر دو نوع این نظریات پزشکی قانونی مانند نظریه کارشناس بوده و پس از اطلاع طرفین پرونده، هر طرف پرونده که نظریه را مطابق خواسته خود ندیده میتواند نسبت به آن اعتراض نماید. همچنین مانند سایر نظریات کارشناسان رسمی دادگستری ترتیب اثر دادن به این اعتراضات هم بسته به تشخیص شعبه رسیدگی کننده به پرونده می باشد. قاضی یا بازپرس رسیدگی کننده می تواند پس از دریافت لایحه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی یا گزارش پزشکی قانونی، مطابق قانون آیین دادرسی کیفری از پزشکی قانونی درخواست نظریه تکمیلی و ارائه مستندات نماید، یا می تواند بازنگری در آن را از کمیسیون پزشکی قانونی استان درخواست نماید. همچنین به موجب قانون تشکیل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، در مواردی که مورد شکایت جرائم پزشکی باشد یا اینکه قصور پزشک و کادر درمان در موضوع مطرح باشد، قاضی می تواند از هیات های مقرر در قانون سازمان نظام پزشکی نظریه کارشناسی ( در موارد مربوط به جرایم پزشکی) و یا مشاوره حقوقی (در موارد مربوط به قصیر و قصور) درخواست نماید؛ طبعا نظرات سازمان نظام پزشکی در این خصوص نیز قابل اعتراض خواهد بود و قاضی می تواند نظریه تکمیلی یا بازنگری در آن را از سازمان مذکور یا پزشکی قانونی بخواهد. باید در نظر داشت که به طور کلی قاضی یا بازپرس ملزم به ترتیب اثر دادن به چنین اعتراضی نخواهند بود اما عموماً اگر اعتراض در مهلت مناسب یعنی ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ نظریه پزشکی قانونی صورت پذیرفته باشد، با اخذ تعرفه های مربوطه با ارجاع امر به کمیسیون های پزشکی قانونی موافقت می نمایند. محل ثبت لایحه اعتراض به نظریه پزشکی قانونی در دادسرا دفتر بازپرس و در دادگاه های عمومی حقوقی دفتر دادگاه می باشد. (درخواست توضیح و نظریه تکمیلی نیاز به هزینه جداگانه ندارد اما اعتراض به نظریه با پرداخت هزینه های مربوطه امکان پذیر است)
مراحل کمیسیون پزشکی قانونی در صورت اعتراض اصحاب دعوی به نظریه اول پزشکی قانونی و موافقت قاضی یا بازپرس با استعلام مجدد از پزشکی قانونی، پرونده به اداره کل امور کمیسیون های پزشکی قانونی ارجاع می شود. پیش از تشکیل پرونده در دفتر کمیسیون رسیدگی کننده به موضوع؛ هزینه های تشکیل کمیسیون می بایست مطابق تعرفه اخذ و به حساب درآمدهای عمومی کشور واریز شود. پس از واریز وجه؛ پرونده در دفتر کمیسیون تخصصی مرتبط با پرونده تشکیل می شود. پس از تشکیل پرونده و پیش از برگزاری جلسه کمیسیون، کارشناس مسئول پرونده که طبق قانون تعیین شده است، موظف به گردآوری مدارک و مستندات مرتبط با موضوع و همچنین اخذ توضیحات از افراد مرتبط با موضوع می باشد. کارشناس مسئول پرونده با هماهنگی کارشناس مسئول کمیسیون، تاریخ و زمان برگزاری جلسه را تعیین می شود و به اعضای کمیسیون و همچنین طرفین پرونده اطلاع داده خواهد شد. نصاب برگزاری جلسه حضور سه تن از اعضای آن می باشد و همچنین مسئولیت اداره جلسه و تنظیم صورتجلسه با متخصص پزشکی قانونی حاضر در جلسه خواهد بود. لازم به ذکر است که طبق قانون تعداد اعضای کمیسیون حاضر در جلسه می بایست فرد باشد. پس از تشکیل جلسه، اعضا ضمن بحث و بررسی نظر خود را به صورت خلاصه در صورت جلسه درج می کنند و نهایتا با رای دو سوم اعضای حاضر در جلسه صورت جلسه تنظیم و نظر کمیسیون به صورت مستدل و روشن اعلام می شود، پس از امضای صورتجلسه توسط تمام اعضای جلسه، صورت جلسه به امضای معاون پزشکی و بالینی یا مدیرکل اداره کمیسیون ها یا رئیس مرکز کمیسیون ها در استان خواهد رسید و به مراجع قضایی استعلام کننده در اسرع وقت ارسال خواهد شد. اگر در این صورت جلسه ایراد شکلی وجود داشته باشد ( امضاها کامل نباشد یا مواردی که به مفاد آن مربوط نمی باشد ناقص باشد) این صورت جلسه بنا به پیشنهاد مدیر کل اداره کمیسیون ها با تایید رئیس سازمان پزشکی قانونی یا معاون بالینی سازمان، بعد از هماهنگی با مرجع استعلام کننده، قابل بازنگری در کمیسیون دیگر خواهد بود. اما اگر مفاد صورتجلسه مورد اعتراض طرفین واقع شود و قاضی یا بازپرس رسیدگی کننده، این اعتراض را به کمیسیون ذی ربط ارجاع دهد، مرجع برگزاری کمیسیون یک بار دیگر در مرکز استان یا استان مجاور، جلسه کمیسیون را با اعضای متفاوت به کیفیتی که در خصوص نوبت اول ذکر شد، برگزار می کنند. اگر پس از دو نوبت برگزاری جلسه کمیسیون، همچنان نتیجه رسیدگی کمیسیون مورد اعتراض طرفین باقی بماند و قاضی یا بازپرس رسیدگی کننده آن اعتراض را به پزشکی قانونی ارجاع دهد، پرونده با تمام مستندات و ادله و صورتجلسات هر دو جلسه تشکیل شده در مرکز استان، به کمیسیون مرکزی برای اعلام نظر ارجاع خواهد شد. در اینجا از مفاد قانون بنظر می رسد که کمیسیون مرکزی بدون اینکه خود مجددا اقدام به جمع آوری ادله نماید، صرفا تمام مستندات قبل که به کمیسیون های مرکز استان ها رسیده بود و همچنین صورتجلسات کمیسیون های مرکز استان را ملاحظه نموده و نظر خود را اعلام می نماید. علاوه بر این طبق قانون آیین دادرسی کیفری، بازپرس می تواند در صورتی که نظرات کارشناسی متفاوتی از مراجع مذکور دریافت نمود، به کارشناس خبره مراجعه نماید و از پزشک خبره و متخصص در آن زمینه بخواهد که پس از دریافت هزینه طبق تعرفه، نظریه کارشناسی خود را اعلام کند. به طور کلی هرچند اعتراض به نظریه پزشکی قانونی در تمام این مراحل و حتی بعد از اعلام نظر نهایی کمیسیون مرکزی پزشکی قانونی امکان پذیر می باشد، اما تنها در صورتی این اعتراضات منجر به بررسی مجدد موضوع می شود که قاضی یا بازپرس رسیدگی کننده، اعتراض را به کمیسیون های پزشکی قانونی ارجاع دهد. مسئولیت پرداخت هزینه اعتراض فوق، با چه کسی است هزینه تشکیل جلسات در هر نوبت به عهده کسی است که به گزارش یا صورتجلسه معترض می باشد که با دستور قاضی یا بازپرس رسیدگی کننده برای پرداخت آن اقدام می نماید. میزان این هزینه بسته به نوع موضوع و کمسیون تخصصی آن متفاوت خواهد بود و طبق آیین نامه ابلاغی رئیس قوه قضاییه این هزینه تعیین می شود. لازم به ذکر است که اگر کارشناس پزشکی قانونی نتواند پس از کالبدشکافی علت فوق را تشخیص دهد و به تشخیص مدیرکل نیاز به برگزاری کمیسیون برای تشخیص علت آن باشد؛ اخذ تعرفه مذکور منتفی می شود.
مهلت اعتراض به پزشکی قانونی چقدر است؟ مانند سایر نظریات کارشناسی، یک هفته پس از ارائه رای توسط کمیسیون امکان اعتراض به نظریه توسط وکیل پزشکی قانونی وجود دارد. پیدا کردن و جستجوی وکیل پزشکی قانونی متخصص در این امر میتواند در تسریع روند کمک فراوانی کند
چند بار میتوان به رای پزشکی قانونی اعتراض کرد؟ در مواردی که موضوع پرونده جرائم پزشکی باشد، قاضی یا بازپرس پرونده، موضوع را برای اظهارنظر کارشناسی به هیات بدوی انتظامی سازمان نظام پزشکی ارجاع می دهد و در صورت اعتراض طرفین، قاضی یا بازپرس می تواند موضوع را به هیات تجدیدنظر سازمان نظام پزشکی ارجاع دهد و هیات مذکور چنانچه نظريه كارشناسی هيات بدوی را مطابق مدارک و اوضاع و احوال مســلم و معلوم قضيه تشخیص دهد، آنرا تائيــد و به مرجع مربوط اعلام می نمايد و در صورتيكه اظهار نظر نسبت به آن مستلزم جلب نظر كارشناسان ديگر باشد، می تواند نظر آنان را استعلام نموده و سپس با اظهار نظر صريح خود به مراجع قضائی اعلام نمايد