خیار رویت و تخلف وصف

برابر ماده 410 قانون مدنی :«اگر کسی مالی را ندیده باشد و آن را فقط به وصف بخرد، بعد از دیدن اگر دارای اوصافی که ذکر شده است نباشد مختار می شود که بیع را فسخ کند یا به همان نحو که هست قبول کند.» نکته حائز اهمیت آنکه این خیار در بیع عین معین یا درحکم عین معینی جاری بوده و در فروش مال کلی راه ندارد و در همین خصوص ماده 4١4 ‏قانون مدنی مقرر داشته است: «در بیع کلی خیار رویت نیست و بایع باید جنسی را بدهد که مطابق با اوصاف مقرره بین طرفین باشد.» مضافا آنکه حق فسخ مقرر در این ماده ناظر به موردی است که کسی مالی را ندیده و فقط به وصف، آن را خریده باشد و بعد از دیدن معلوم شود که دارای اوصاف مقیده نبوده است. فلذا بدیهی است که اگر طرفین اوصاف معینی را برای مبیع ذکر نکرده باشند مورد مشمول این ماده نخواهد بود. برای فروشنده ای هم که مبیع را ندیده است و به وصف می فروشد خیار فسخ ایجاد می شود که در همین رابطه ماده 4١١ ‏قانون مدنی مقرر داشته است:«اگر بایع مبیع را ندیده ولی مشتری آن را دیده باشد و مبیع غیر اوصافی که ذکر شده است را دارا باشد، فقط بایع خیار فسخ خواهد داشت» چرا که خیار رویت برای جبران ضرر کسی است که کالایی را ندیده و به وصف خریده است.



برابر ماده 412 قانون مدنی:«هر گاه مشتری بعض از مبیع را دیده و بعض دیگر را به وصف یا از روی نمونه خریده باشد و آن بعض مطابق یا نمونه نباشد می تواند تمام مبیع را رد کند یا تمام آن را قبول نماید.» چه آنکه تبعیض در معامله بر خلاف مفاد تراضی و به زیان طرف قرارداد است و نباید بر او تحمیل شود.
منبع: وب وکیل