تکرار جرم و مجازات آن

تکرار جرم و مجازات آن

تکرار جرم چیست؟
اصطلاح تکرار یعنی دوباره کاری و در حقوق جزا به ارتکاب دوباره جرم بعد از رسیدگی و صدور حکم قطعی و اجرای آن گفته میشود.
تکرار جرم از عوامل تشدید کننده مجازات ها به شمار می رود و فلسفه این تشدید نیز از آنجا نشات میگیرد که متهم یکبار دیگر نیز مرتکب جرم شده و بابت آن محکوم و متحمل مجازات گردیده ولی مجازات قبلی، اثر بازدارنده و اصلاحی برای وی نداشته است. البته قانونگذار تشخیص لزوم تشدید مجازات و نیز مقدار آن را به عهده دادگاه گذاشته است.
تکرار جرم ممکن است خاص باشد یعنی شخص دوباره مرتکب همان جرمی شود که سابقا نیز مرتکب شده و محکومیت یافته بود. مثلا بار اول بابت سرقت محکومیت یافته و مجددا مرتکب سرقت می شود. در مقابل تکرار عام است که مجرم در ارتکاب جرم بعدی، به عنوان مجرمانه دیگری دست زده است مثلا بار اول محکوم به جعل بوده و در مورد دوم سرقت کرده باشد.

تفاوت تکرار جرم با تعدد جرم:
با توضیح بالا، مهمترین تفاوت تکرار جرم با تعدد جرم (که در مقاله دیگری در مورد آن صحبت شده) روشن می گردد. بدین معنا که تعدد جرم به شرایطی گفته می شود که مرتکب چند عمل مجرمانه انجام داده بدون اینکه بابت آنها محاکمه شده باشد. چه به دلیل متواری بودن مرتکب و چه دلایل دیگر، در مورد مرتکب، حکم قطعی صادر نشده است.
اما تکرار جرم به موقعیتی گفته می شود که مرتکب قبلا به ارتکاب جرمی محکومیت قطعی یافته است و بعد از آن دوباره مرتکب جرم می شود.
همچنین در تکرار جرم، مرتکب در پیشینه خود لزوما سابقه کیفری دارد اما در تعدد جرم ممکن است بار اول باشد.

شرایط تحقق تکرار جرم؟
1- محکومیت قطعی قبلی مرتکب. یعنی پیش از این نیز محکومیت قطعی به یکی از جرایم تعزیری را داشته باشد.
2- حکم محکومیت کیفری قبلی باید اجرا شده باشد.
3- حکم مجازات قبلی، باید از نوع تعزیری باشد.
4- حکم محکومیت قبلی باید از دادگاه‌های ایران صادر شده باشد.
5- قواعد تکرار جرم در جرایم سیاسی و مطبوعاتی و اطفال اعمال نمی شود.
6- در صورت زایل شدن سابقه محکومیت قبلی به دلایلی مانند نسخ قانون سابق یا عفو عمومی، مقررات تکرار جرم اعمال نمی شود.

مجازات تکرار جرم:
تکرار جرم و نحوه تشدید مجازات آن در جرایم تعزیری با جرایم مستوجب حد متفاوت است. بدین شرح که در جرایم حدی درصورت تکرار سه باره جرم و اجرای آن، ارتکاب بار چهارم موجب حکم اعدام خواهد بود. البته منوط به اینکه تکرار از نوع خاص باشد. یعنی اگر به اتهام شرب خمر سه بار محکوم به شلاق حدی شده و محکومیت قطعی درمورد وی اجرا شده باشد و برای بار چهارم مجددا همان جرم را تکرار کند، حکم وی اعدام خواهد بود. اما اگر محکومیت سابق شرب خمر بوده و بار چهارم بابت قذف محکوم به شلاق حدی شود مشمول تکرار جرم و حکم اعدام نیست.
در جرایم تعزیریِ ماده 137 قانون مجازات چنین شرح داده است: «هر کس به‌ علت ارتکاب جرم عمدی به موجب حکم قطعی به یکی از مجازات های تعزیری از درجه یک تا درجه پنج محکوم شود و از تاریخ قطعیت حکم تا حصول اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان اجرای مجازات، مرتکب جرم عمدی تعزیری درجه یک تا شش گردد، حداقل مجازات جرم ارتکابی میانگین بین حداقل و حداکثر مجازات قانونی آن جرم است و دادگاه می‌تواند وی را به بیش از حداکثر مجازات تا یک ‌چهارم آن محکوم کند.»
در تکرار جرائم تعزیری، در صورت وجود جهات تخفیف، مطابق مواد (۳۷) و (۳۸) این قانون اقدام می‌شود.
تبصره- چنانچه مرتکب دارای سه فقره محکومیت قطعی مشمول مقررات تکرار جرم یا بیشتر از آن باشد، مقررات تخفیف اعمال نمی‌شود.
ماده 37 قانون مجازات : به دادگاه اختیار داده تا در حبس های درجه پنج و شش ( حبس های شش ماه تا پنج سال) در صورت وجود جهات تخفیف، به جزای نقدی رای دهد. -در حبس های درجه هشت که حبس های تا سه ماه محسوب می گردد، دادگاه در هر صورت موظف است که به جایگزین های حبس حکم دهد.

جهات تخفیف طبق ماده 38 قانون مجازات بشرح ذیل است:
جهات تخفیف عبارتند از:
الف- گذشت شاکی یا مدعی خصوصی
ب- همکاری موثر متهم در شناسایی شرکا یا معاونان، تحصیل ادله یا کشف اموال و اشیاء حاصله از جرم یا به کار رفته برای ارتکاب آن
پ- اوضاع و احوال خاص موثر در ارتکاب جرم، از قبیل رفتار یا گفتار تحریک آمیز بزه دیده یا وجود انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم
ت- اعلام متهم قبل از تعقیب یا اقرار موثر وی درحین تحقیق و رسیدگی
ث- ندامت، حسن سابقه و یا وضع خاص متهم از قبیل کهولت یا بیماری
ج- کوشش متهم به منظور تخفیف آثار جرم یا اقدام وی برای جبران زیان ناشی از آن
چ- خفیف بودن زیان وارده به بزه دیده یا نتایج زیانبار جرم
ح- مداخله ضعیف شریک یا معاون در وقوع جرم
تبصره ۱- دادگاه مکلف است جهات تخفیف مجازات را در حکم خود قید کند.
تبصره ۲- هرگاه نظیر جهات مندرج در این ماده در مواد خاصی پیشبینی شده باشد، دادگاه نمی‌تواند به موجب همان جهات، مجازات را دوباره تخفیف دهد.
منبع: وب وکیل